Ashton Eaton heeft afgelopen weekend in mijn tienkampminnende ogen de grootste atletische prestatie ooit geleverd. Desondanks wordt de berichtgeving over dit Amerikaanse bovennatuurtalent meestal verwezen naar een hoekje van de krant. Dus voor velen zal dit misschien nog nieuws zijn. Wat is er gebeurd? 9026 punten was het wereldrecord van Roman Sebrle dat hij in meerkampmekka Götzis vestigde in 2001. Hij verwierf een legendarische status door als enige man in de tienkamp boven de 9000 punten te eindigen. Maar sinds afgelopen zaterdag heeft de Tsjech brutaal gezelschap gekregen van een 24-jarige atleet uit Oregon: Ashton Eaton scoorde 9039 punten bij de Amerikaanse trials op zijn thuisbaan in Eugene. In barre omstandigheden. Dat gegeven maakt het behalve bewonderenswaardig ook enigszins ontluisterend. De man had niet eens de perfecte tienkamp nodig om het wereldrecord van Sebrle te slechten.
Zijn werpnummers leken nog niet sterk genoeg om een serieuze gooi te kunnen doen naar het wereldrecord. Ook deze keer waren de 14,20m kogel, 42,81m discus en 58,87m speer voor zijn doen behoorlijk, maar matig tegenover de 15,33m, 47,92m en 70,16m die Sebrle elf jaar geleden noteerde. Ook ik, een nederige heikneuter vergeleken met deze halfgoden, kijk met een glimlach naar de werpprestaties van Eaton, want het is stiekem leuk dat mijn persoonlijke records op de werpnummers nu opgeteld 4 punten meer opleveren dan die van het wereldrecord.
Op de loopnummers en het verspringen is de jonge Amerikaan echter een fenomeen. Hij opende met 10,21s op de 100 meter en 8,23m ver, beide wereldrecords in de tienkamp. Ook zijn 13,70s op de 110 meter horde en 400 meter in 46,70s zijn imposant, al was Eaton op beide al eens sneller. Wat hij met hoog verloor op Sebrle (2,05m om 2,12m) werd met een persoonlijk record op polsstokhoog meer dan goed gemaakt: 5,30m om 4,80m, de enige ‘zwakke’ plek in het totaal van de Tsjech. Op de 1500 meter moest Ashton Eaton een snoeihard persoonlijk record lopen (4:16), maar waar andere explosieve Amerikanen als Dan ‘O Brien en Bryan Clay in het verleden een broertje dood hadden aan de slotafstand, is Eaton een uitstekende loper. Hij perste er een ongelooflijke slotronde uit in 62 seconde om te finishen in 4:14,48s.
De recordtienkamp van Sebrle was meer in balans. Afgezien van een buitengewone versprong van 8,11m (1089 punten) toonde de all-round Tsjech tijdens zijn wereldrecord een stabiel rijtje tussen 798 en 985 punten. Eaton is meer een jojo en compenseert zijn drie zevenhonderdjes op de werpnummers met meer liefst vier scores boven de 1000 punten, een grens die in de tienkamp excellentie uitstraalt. Maar er bestaat gelukkig geen wet die voorschrijft hoe je de 9000 punten moet bereiken. Dat maakt de tienkamp ook zo mooi. De grote verscheidenheid in onderdelen wordt weerspiegeld in de verschillende soorten meerkampers met elk hun eigen talenten en gebreken.
Het kersverse wereldrecord moet nog even bezinken. Toch is het moeilijk om niet alvast te speculeren waar Ashton Eaton nog toe in staat is. Met zijn 24 jaar liggen normaalgesproken de beste jaren nog voor hem, zeker als je bedenkt dat hij zich pas zes jaar geleden heeft toegelegd op de tienkamp. Het volgende filmpje getuigt van zijn absurde progressie op het polsstokspringen, een onderdeel dat hij nog volledig onder de knie moest krijgen.
Al lijkt Eaton een iets mindere natuurlijke aanleg te bezitten voor de werpnummers, ook die gaan ieder jaar nog vooruit. De regelmaat van Sebrle is niet eens nodig als je zo’n puntenkanon bent op de loopnummers en het verspringen, maar wat als Eaton in de komende jaren een iets meer uitgebalanceerde tienkamper wordt? Misschien is de tienkamp in Londen al het moment voor een nieuwe monsterscore. Ik hoop het, want dan zit ik met zes atletiekminnende vrienden de Nederlandse helden Sintnicolaas, Vos en misschien wel Rietveld toe te juichen. En mocht Eaton onaantastbaar blijken, schreeuwen we voor hem net zo hard. Want zoals uit dit interview blijkt, wat een bescheiden en sympathieke jongeman. Hij doet helemaal niet stoer over zo’n stoere prestatie. Maar dat is dan wel weer stoer.
